Το διακύβευμα της επόμενης δεκαετίας : Καλοί μισθοί διαφορετικά η Ελλάδα τελείωσε !

Όταν το 2008 ξέσπασε η διεθνής οικονομική κρίση, εμφορούμενος από το ρομαντισμό των 28 μου χρόνων και ιδίως με τη σιγουριά που μου έδινε η γνώση της ιστορίας χιλιετιών του λαού μας, σκέφτηκα ότι «μία ακόμη μπόρα είναι, θα περάσει». Όχι επειδή πίστευα τις τότε μεγαλόστομες διαβεβαιώσεις των ιθυνόντων πως τάχα ήμασταν «θωρακισμένοι απέναντι στην καταιγίδα», αλλά επειδή πραγματικά κατά το παρελθόν κάθε δοκιμασία μας ένωνε και τελικά μας χαλύβδωνε. Μέσα από ποταμούς αίματος, σκλαβιές, εμφυλίους, εκστρατείες, κάθε φορά λες και μπολιαζόμασταν με το αντίσωμα της ανοσίας για άλλα εκατό χρόνια. Κι έτσι πάντα τα καταφέρναμε.

Χωρίς να καμώνομαι ότι 10 χρόνια μετά έχω αποκτήσει κάποια τεράστια σοφία, πλέον μου φαίνεται ξεκάθαρο ότι το μήνυμα της μνημονιακής περιπέτειας είναι : «όχι κι αυτήν τη φορά !» Πράγματι, αυτή τη φορά η μπόρα δε θα περάσει πριν μας αναιρέσει ως εθνική ύπαρξη. Δεν αναφέρομαι, φυσικά, σε κάποια ψεκασμένη θεωρία περί ουρανοκατέβατης καταστροφής ή σε κάποια προφητεία της κακιάς ώρας που μας θέλει να λιμοκτονούμε σε επίπεδα δεκαετίας του 1940. Απλούστατα, η κρίση θα μας μετατρέψει από λαό σε ένα έθνος διασποράς. Και διασπαρμένοι θα αφομοιωθούμε σε άλλους λαούς, ώσπου ούτε καν η ανάμνηση του δικού μας έθνους δε θα απομείνει στους απογόνους μας. Ούτε ως γλώσσα, ούτε ως έθιμο, ούτε ως ιστορία.

Οι νέοι φεύγουν. Τελεία και παύλα ! Από τον ευτελισμένο μισθό του εβδομαδιαίου εξηντάωρου που τους επέβαλαν οι ανάγκες προστασίας των συγκριτικά μειωμένων κερδών των επιχειρήσεων, δεν τίθεται καν επιλογή μόλις βρουν καλύτερες εργασιακές προοπτικές. Βγάζουν το εισιτήριο χωρίς επιστροφή. Κάνουν παιδιά εκεί ή παίρνουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό και ..."αντίο σας". Τα παιδιά και τα εγγόνια τους ούτε καν θα θέλουν να έχουν καμία σχέση με την Ελλάδα. Που το ξέρω ; Πολύ απλό : τους έχω δει τους γονείς τους να φεύγουν από εδώ μουντζώνοντας ! Γι’ αυτό όλο το παιχνίδι της εθνικής μας επιβίωσης θα παιχτεί στα επόμενα 10-15 χρόνια στα εργασιακά. Έχω την αίσθηση ότι αν μπορούσαν όλοι οι νέοι να βολευτούν κάπου στο εξωτερικό, θα έφευγαν στη συντριπτική τους πλειονότητα αύριο κιόλας. Κάποιοι ούτε καν ψάχνουν πλέον για δουλειά, ενώ οι πιο νέοι ούτε που δοκιμάζουν να περάσουν εδώ σε πανελλήνιες εξετάσεις : πριν τα 18 τους παίρνουν το βαλιτσάκι τους και δρόμο.

Και ποιός να τους αδικήσει ; Όποιος έχει έτοιμη την καραμέλα ότι «εμείς περάσαμε πιο δύσκολα», ας σκεφτεί πρώτα ότι συγκρίνει τα ανόμοια. Και οι ακόμα παλαιότεροι επιβίωσαν τρώγοντας ρίζες ή χαρούπια. Και οι ακόμα παλαιότεροι στερούνταν ακόμα και το καθαρό νερό. Μα είναι πρόταση αυτή για ένα νέο άνθρωπο ; Να φανταστεί τη ζωή του τρώγοντας παξιμάδι και φακές ; Είναι πρόταση για κάποιον με πτυχία και ικανότητες να αμείβεται με το μισό ή το 1/4 μόνο των παραγωγικών του δυνατοτήτων ; Και αν αυτή τελικά είναι η μόνη κοινωνική πρόταση τηρουμένων των αναλογιών της εποχής, τότε γιατί ο νέος με πτυχίο να μείνει στη χώρα για να "βάλει πλάτη" στην ανάπτυξη έναντι ενός επαγγελματικού κέρδους αβέβαιου και θολού, πάντως σίγουρα όχι άμεσου και σεβαστού ;

Βλέπουμε, λοιπόν, να εξομοιώνονται προς τα κάτω τα ανόμοια. Η δουλειά δεν είναι ντροπή, ασφαλώς. Όμως, πείτε μου, σε ποια δυτική χώρα αμείβεται ισόποσα ο οικονομολόγος με τον υπάλληλο του βενζινάδικου, ο δικηγόρος μίας δικηγορικής εταιρείας με τον ιερέα, ο υπάλληλος μίας εταιρείας πληροφορικής με τον μπάρμαν και ο καθηγητής του ΤΕΙ με τον στρατιωτικό ; Επαναλαμβάνω, δεν υποτιμώ κανένα επάγγελμα, τουναντίον τα θεωρώ όλα ανεξαιρέτως κοινωνικώς απαραίτητα. Όμως εδώ καταργείται η διαβάθμιση που αποτελεί κίνητρο των πανεπιστημιακών σπουδών. Αυτό που γίνεται από το 2012 ως και σήμερα δε συμβαίνει σε καμία πολιτισμένη χώρα. Έτσι ο εργαζόμενος δεν έχει κίνητρο να ασκήσει το επάγγελμά του στην Ελλάδα κι ας το σπούδασε, ενώ ο μαθητής δε λαμβάνει κανένα κίνητρο ούτε καν για να το σπουδάσει. Απόδειξη είναι η μαζική φυγή Ελλήνων ιατρών στο εξωτερικό, όπου μπορούν να βρουν πενταπλάσιες ή και οκταπλάσιες απολαβές.

Αντ’αυτού, ας δούμε τι απαντούν οι πολιτικοί φορείς. Η κυβερνητική πλειοψηφία μοιράζει μεν κάποια επιδόματα στις πολύ φτωχές τάξεις – και πολύ καλά κάνει – όμως δεν είναι αίτημα των πτυχιούχων εργαζομένων να τους δοθεί και σε αυτούς κάποιο επίδομα, αλλά δίκαιος μισθός με προοπτική αξιοκρατικής βελτίωσης του εργασιακού πλαισίου σταδιοδρόμησης. Η αξιωματική αντιπολίτευση υπόσχεται μείωση φόρων για τις επιχειρήσεις – και επίσης πράττει ορθά – όμως στο ερώτημα αν (και πως ακριβώς) θα μετουσιώσει την κερδοφορία τους σε μισθολογικές αυξήσεις αντί της παρακράτησης όλου του υπερκέρδους ...μούγκα στη στρούγκα! Τα μικρότερα κόμματα, ακόμα χειρότερα : από "μαγικές" προτάσεις περί αύξησης κατωτάτου μισθού μέσω εξόδου από την Ευρωζώνη, έως τη βαρετή επανάληψη των προαναφερθεισών προτάσεων με άλλες λέξεις.

Αυτά δεν λένε τίποτα στα νέα παιδιά. Πρέπει κάποιος να βγει και να δεσμευθεί ευθέως : θα ανέβουν οι μισθοί. Όχι κάποτε. Όχι μέχρι την εξάντληση της άλλης τετραετίας. Όχι σε 2 χρόνια. Θα αυξηθούν αμέσως. Το πολύ σε 100 μέρες. Υπάρχει κάποιος να το υποσχεθεί αυτό ; Ότι δηλαδή έχει πλάνο άμεσης αύξησης των μισθών του ιδιωτικού τομέα ή σταδιακής και βραχυπρόθεσμης θέσεώς τους σε αυξητική τροχιά κλιμακωτά σε τακτές και προβλέψιμες σύντομες χρονικές περιόδους ; Όλοι μου φαίνεται ότι τα μασάνε κάθε φορά που έρχεται εκεί η κουβέντα. Γενικόλογες κουβέντες μόνο, χρονικά απροσδιόριστες, για δήθεν "καλά αμειβόμενες νέες δουλειές που θα ανοίξουν" κάπου, κάπως, κάποτε, ίσως. Χωρίς καμία διευκρίνιση σχετικά με το ποια αμοιβή και για ποια εργασία αναφέρεται ως "καλή". Και η αλήθεια είναι ότι πολύ απλά κάτι τέτοιο δε γίνεται από μία παράταξη.

Αυτά, όμως, αν δεν έχουν επιλυθεί ως τις επόμενες βουλευτικές εκλογές θα οδηγήσουν σε νέο χάος, καθώς θα καταστήσουν και την επόμενη ηγεσία ακόμα πιο αντιπαθή κι αναξιόπιστη. Και μάλιστα σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα : σε λίγους μόλις μήνες. «Τι να την κάνω εγώ τη "Συμφωνία Αλήθειας" άμα δε γεμίζει η τσέπη μου», θα πουν ή «Τι να τα κάνω τα επιδόματα, αφού όσα σπούδασα μένουν χωρίς αντίκρισμα». Αλλά ακόμα και σε φανατικούς οπαδούς των μεγάλων παρατάξεων όταν απευθύνει κανείς το ερώτημα "Σοβαρά τώρα, πιστεύετε ότι με τη νίκη του κόμματός σας στις εκλογές θα ανέβουν σχετικά σύντομα ή άμεσα οι μισθοί των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα ;" κανείς δε βάζει το χέρι του στο Ευαγγέλιο. Μάλλον προς το "όχι" κλίνουν οι σοβαρότεροι εξ αυτών.

Πρέπει όλοι μαζί οι πολιτικοί ιθύνοντες να κάτσουν και από κοινού να βρουν τρόπο και μακρόπνοο πλάνο για να ανοίξουν δουλειές. Καλές, όσο το δυνατόν πιο σταθερές, καλά αμειβόμενες και αντίστοιχες προς τις δεξιότητες των νέων μας δουλειές. Όσο φεύγουν οι καλύτεροι που δεν έχουν κάποιο μέσον, τόσο θα πέφτει το επίπεδο της κοινωνικής ζωής και της εργασιακής παραγωγικότητας. Θα διολισθήσει η χώρα σε εργασιακά επίπεδα ανατολικού μπλόκ, ίσως και χειρότερα σε βορειοαφρικανικά επίπεδα με πάμφτωχο και χαμηλής μορφώσεως το 95% του εργατικού δυναμικού και με ένα ζάμπλουτο 5% να το απομυζεί. Όταν οι τωρινοί «-ηντάρηδες» θα έχουν φύγει από τη ζωή λίγο μετά τα μέσα του αιώνα που διανύουμε ή σε 50 χρόνια το πολύ, θα έχουν μείνει στην Ελλάδα 5-6 εκατομμύρια γηραιότεροι ομοεθνείς μας και στα τέλη του αιώνα οι μισοί περίπου. Οι υπόλοιποι θα έχουν αφομοιωθεί από τη διασπορά και τις νέες τους πατρίδες.

Καλοί μισθοί διαφορετικά η Ελλάδα τελείωσε. Μακάρι κάποιος να το λάβει υπ’όψη αυτό. Ήδη έχουμε αρχίσει να τρώμε τις σάρκες μας, ως homo homini lupus. Δε θα ξεχάσω την ανατριχιαστική φράση παλαιού μου γνωστού, ο οποίος μάλιστα είχε περάσει από τη βάσανο της ανεργίας στην ηλικία των 40 ετών. Όταν ξαναβρήκε θέση εργασίας σε εταιρεία real estate και του γνωστοποίησα ότι είχα πελάτη που ενδιαφερόταν να πωλήσει το ακίνητό του, μου είχε αποκριθεί «να μου φέρνεις τους πιο απελπισμένους να πουλήσουν, για να μπορώ να πετυχαίνω καλύτερη τιμή ώστε να βγούμε και οι δύο κερδισμένοι από τη διαφορά στο ποσό».

Πολύ φοβάμαι ότι ο μισθολογικός εξευτελισμός των εργαζομένων σε συνδυασμό με την αμοραλιστική οπτική «ο θάνατός σου-η ζωή μου», θα βγάλει χαμένη την κοινωνία μας τελικά. Δε θα κάτσει ο νέος να δουλέψει εδώ σαν σκλάβος αντί πινακίου φακής και να χορταίνει με αέρα υποσχέσεων κοπανιστό. Πονάει όταν αναγκάζεται στον ξενιτεμό, όμως πλέον το σκέφτεται λιγότερο.

Και μένουν εδώ δύο γονικά μάτια, μπηγμένα σε μία σάρκα που τη σαπίζει ο χρόνος, να καρτερούν μάταια πότε θα τον ξαναδούν. Σε λίγα χρόνια τα μάτια αυτά θα κλείσουν διαπαντός. Εμείς θα φύγουμε και στον τόπο μας θα ζουν άλλοι. Ή θα κάνουμε κάτι τώρα με τους μισθούς, ήδη από φέτος και θα κρατήσουμε κοντά μας το νεανικό κρίκο στην αλυσίδα της φυλής μας. The game is on…