Ένας "Προφήτης" των ημερών μας

Λίγες ημέρες πριν το νέο έτος, στην πόλη της Αλεξανδρούπολης εκφωνήθηκε - και μάλιστα από άμβωνος - μία από τις ρεαλιστικότερες ομιλίες που έχουν καταγραφεί τα τελευταία έτη. Πρόκειται για ένα κήρυγμα όλως ασυνήθιστο από εκπρόσωπο της Εκκλησίας και, μάλιστα, συνιστά μία φωτεινή αναλαμπή σε ένα χώρο εξ ορισμού υπερσυντηρητικό, όπου συχνά βρίσκουν έδαφος ακόμα και ξενοφοβικές φωνές, παρ’ ότι η χριστιανική πεμπτουσία όπως τη διακήρυξε ο Ιδρυτής της είναι η φιλαλληλία. Δίχως περαιτέρω εισαγωγές, παραθέτω αυτούσια τα λόγια του Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως,  Τραϊανουπόλεως και Σαμοθράκης Άνθιμου Κουκουρίδη, με ό,τι δύναται να προστεθεί ως σχόλιο πολιτικής επιστήμης στα λεγόμενά του.

«Μᾶς ἀξίωσε ὁ Θεὸς καὶ πρὶν τέσσερεις ἡμέρες γιορτάσαμε τὰ Χριστούγεννα, γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ στὴ ζωή μας. Λέω «μᾶς ἀξίωσε», ἐπειδὴ εἶναι τιμὴ καὶ ἀξία γιὰ τὸν ἄνθρωπο νὰ γιορτάζει την ἐκ παρθένου γέννη ση τοῦ Θεοῦ, ὡς ἀνθρώπου. Εἶναι βεβαίως, ἐξίσου τιμητικὸ γιὰ μᾶς, τοὺς Ὀρθοδόξους Ἕλληνες, «ἡ προσφορὰ τῆς γιορτῆς σὲ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα», ἀφοῦ στὴν γλῶσσα μας περιγράφτηκαν τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ καὶ συντάχθηκαν σὲ θεολογικὰ κείμενα καὶ ὕμνους, καὶ ἀπὸ τὴν γλῶσσα μας μεταφράστηκαν καὶ μεταφράζονται ἀκόμα, σὲ ὅλους τοὺς ἄλλους χριστιανικοὺς λαούς.Ὅμως, τί θὰ γίνει μ’ ἐμᾶς, τοὺς Ἕλληνες; ποιὸ θὰ εἶναι τὸ μέλλον μας στὸν παγκόσμιο χάρτη; Τὸ βλέπουμε ὅλοι, ὅτι ἡ ὁμοιογένεια τῆς Πατρίδος μας χάνεται μὲ τοὺς χιλιάδες ἀλλοεθνεῖς ποὺ ἔρχονται καὶ θὰ μείνουν ἐδῶ.

1) «Σᾶς ὁμιλῶ γιὰ τὸ μεταναστευτικὸ γεγονός, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ ἀποτραπεῖ, εἶναι παγκόσμιο.Ἔχει δίκαιες αἰτίες καὶ μπορεῖ (ἂν ἀξιοποιηθεῖ σωστά) νὰ φέρει καλὰ ἀποτελέσματα. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ θὰ μείνουν καὶ θὰ ριζώσουν ἐδῶ, τὰ παιδιά τους θὰ νιώθουν τὴν γῆ μας Πατρίδα τους (ὅπως ριζώσαμε κι ἐμεῖς σὲ τοσες ἄλλες Πατρίδες τῆς γῆς).» :

Στο εισαγωγικό μέρος του λόγου του, αμέσως μετά τον εορταστικό πρόλογο και χαιρετισμό, ο Μητροπολίτης Άνθιμος θέτει «τον δάκτυλον εις τον τύπο των ήλων» : πράγματι η αθρόα μετανάστευση είναι παγκόσμιο φαινόμενο, είτε μας αρέσει είτε όχι. Και όχι μόνον αυτό, αλλά είναι μόνο στην αρχή της. Δεν γίνεται να ανασχεθεί με φράκτες, τείχη, παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αντικίνητρα, βαρβαρότητες και κλειστά στρατόπεδα συγκεντρώσεως, με εξευτελιστικές συνθήκες διαβίωσης, με θαλάσσιες απωθήσεις ή αποσπασματικές επαναπροωθήσεις. Ο λόγος είναι απλός : «έχει δίκαιες αιτίες» δηλώνει ο Ιεράρχης. Ποιές τάχα εννοεί ; Τη φτώχεια, την κλιματική αλλαγή, τον υπερπληθυσμό, τα αυταρχικά καθεστώτα, πάνω απ’όλα τους πολέμους και την καταπίεση ανθρώπου από άνθρωπο.

Όλα αυτά κάνουν τους σύγχρονους «Άθλιους» να αποδέχονται ακόμα και να κινδυνεύσει η ζωή τους προκειμένου να φύγουν από τις αφρικανικές και ασιατικές χώρες που μαστίζονται από τις αιτίες αυτές. Δε μιλάμε για 1.000 ή 1.000.000 άτομα. Μιλάμε για άνω των 130.000.000 οικονομικών μεταναστών και προσφύγων τα επόμενα 50 έτη κατά υπολογισμούς του Ο.Η.Ε. Όσοι και αν απωθηθούν, φυλακιστούν, πνιγούν ή επαναπροωθηθούν, το φαινόμενο της μαζικής μετακίνησης πληθυσμών ήρθε για να μείνει και κάθε περί του αντιθέτου διαβεβαίωση σχετικά με «αντιμετώπιση του προβλήματος» είναι απλώς παχιά λόγια και υποσχέσεις ατελέσφορες. Η ανισοκατανομή πλούτου στις χώρες προέλευσης και η ανασφάλεια του υπερπληθυσμού, της υπερθέρμανσης του πλανήτη, των στυγνών δικτατοριών και των πολέμων, θα κάνει τους ανθρώπους αυτούς να ριζώσουν μακριά από τα κολαστήριά τους. Σε κάποια δυτική, ασφαλή χώρα. Έστω κι εδώ. Μόνο από τη Συρία και τη Λιβύη, αξίζει ενδεικτικά να αναφερθεί, ο αριθμός των εκτοπισμένων αγγίζει τα 10.000.000 .

2) «Θὰ τοὺς ἀγκαλιάσουμε, ὅπως ἀγκαλιάσαμε τοὺς ὁμογενεῖς ἀπὸ τὴν πρώην Σοβιετικὴ Ἕνωση, τοὺς ἀλβανοὺς καὶ τόσους ἄλλους. Θὰ πάρουν γιὰ νύφες καὶ γαμπρούς, τὰ παιδιά μας· θὰ μᾶς κάνουν ὑπερήφανους ὅταν φέρουν ἔπαθλα καὶ πρωτειὲς (ὅπως ὁ Ἀντετοκούμπο), θὰ ἐργάζονται καὶ μὲ τὶς εἰσφορές τους στὰ ἀσφαλιστικὰ ταμεῖα μας θὰ ἐξασφαλίζονται οἱ δικές μας συντάξεις.»

Η επίμειξη πληθυσμών είναι κάτι ιστορικά αυτονόητο και αναπόδραστο. Απλά στις παρούσες συνθήκες θα επιταχυνθεί. Ίσως αυτό τρομάζει τον μέσο πολίτη που έχει γαλουχηθεί με τα πρότυπα του εξ αμφοίν αστοίν Έλληνα, λευκού, μέσης οικονομικής κατάστασης και ανώτερης μόρφωσης. Όμως δε ζούμε πλέον στη δεκαετία του 1980. Η στοιχειώδης αντίληψη της πραγματικότητας υποδηλώνει ότι στις μεγάλες πόλεις οι παρέες είναι μικτές, τα στερεότυπα στην πράξη κάμπτονται στους χώρους εργασίας και ο έρωτας κάθε άλλο παρά ρατσιστής είναι. Ασφαλώς η απορρόφηση του νέου πληθυσμιακού δυναμικού κατά κανόνα καθυστερεί στην ύπαιθρο, όμως προϊούσης της χρονικής παρέλευσης το φαινόμενο της πληθυσμιακής επίμειξης θα γενικευθεί όσο αυτή κλιμακώνεται.

Οι νέοι γόνοι, μικτοί ή (σε πρώτη τουλάχιστον φάση) έποικοι, θα αφήσουν το στίγμα τους σε κάθε τομέα της κοινωνικής ζωής, αλλά σε πολύ μεγαλύτερη έκταση από ότι συνέβαινε στις 3 τελευταίες δεκαετίες για το λόγο και μόνον ότι τις επερχόμενες δεκαετίες θα είναι και αριθμητικώς περισσότεροι μέχρι να φθάσουν σε αναλογία να υπερβαίνουν τους γηγενείς, οπότε και πλέον δε θα παίζει τον παραμικρό ρόλο η καταγωγή όπως γίνεται στις ΗΠΑ. Το αυτονόητο είναι ότι, χάρη στην κάρπωση της (εννοείται φθηνότερης πλην όχι πλέον αποκλειστικά «μαύρης») εργασίας τους, το συνταξιοδοτικό δεν θα καταρρεύσει εφ’όσον η προσαρμογή των νέων κατοίκων της Ελλάδας κινηθεί σε ορθή κοινωνική ένταξη και εργασιακή απορρόφηση. Ακριβώς όπως έχουν ενσωματωθεί δια βίου πλέον οι Έλληνες οικονομικοί μετανάστες στις νέες τους πατρίδες, έστω κι αν εγκαταστάθηκαν εκεί για τελείως διαφορετικούς λόγους και με σαφώς πιο ανθρώπινο τρόπο απ’ότι με κίνδυνο της ζωής τους.

3) «Θὰ μεγαλώσουν οἱ πόλεις μας, θὰ κατοικηθοῦν τὰ ἔρημα χωριά μας καὶ θὰ γεμίσουν παιδικὲς φωνὲς οἱ χορταριασμένες αὐλὲς τῶν σχολείων μας. Στὴ βόρεια Ἑλλάδα οἱ βαλκανικοὶ λαοὶ θὰ βγοῦν στὴν «Ἄσπρη θαλασσα» ἐκπληρώνοντας ἔτσι εἰρηνικὰ τὸν παλαιό τους πόθο. Ἡ κατάργηση τῶν συνόρων (ὡς εὐρωπαϊκὸ κεκτημένο) καὶ τὸ ἑλληνικὸ ὄνειρο (ὁ χαλαρὸς τρόπος τῆς ζωῆς μας) θὰ βοηθήσει στὴν γρήγορη ὁλοκλήρωση τῆς ὑφισταμένης πιὰ παγκοσμιοποίησης στὴν περιοχή μας. Μικρὰ καὶ μεγάλα νησιὰ τοῦ Αἰγαίου θὰ πλημμυρίσουν ἀπὸ γειτονικοὺς μέχρι ἀπώτατους τουρίστες ποὺ θὰ ἀπολαμβάνουν τὸ εὔκρατο κλῖμα μας στηρίζοντας, βεβαίως, τὶς τοπικὲς οἰκονομίες .Στὴν ἠπειρωτικὴ Ἑλλάδα, ἡ ἐγκαταλελειμμένη σήμερα χέρσα γῆ, θὰ καλλιεργεῖται ἀπὸ νιόφερτους γεωργοὺς ποὺ θὰ ἀξιοποιοῦν τὰ εὔφορα χώματά μας καὶ ζῶα, βοοειδὴ καὶ αἰγοπρόβατα, θὰ κατανα λώνουν τὸ θαλερὸ χορτάρι τῆς ὑπαίθρου μας ποὺ σήμερα τὸ καίει ἀνεκμετάλλευτο ὁ ἥλιος.»

Το νέο εργατικό δυναμικό, αρχικώς ως απλοί χειρωνάκτες ή εργάτες γης, αναμένεται να αξιοποιηθεί άμεσα εντός της τρέχουσας δεκαετίας επί εργασιών που ο γηγενής πληθυσμός έχει από δεκαετίες εγκαταλείψει. Ήδη εδώ και τρεις δεκαετίες η οικοδομή και η γεωργία έχουν περάσει στα εργατικά χέρια μη ντόπιων εργατών, με τους λιγοστούς Έλληνες να αποτελούν πια την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Δεν ήταν σπάνιες οι φορές στην ύπαιθρό που μεγάλες εκτάσεις έμεναν χέρσες επειδή δε βρισκόταν δυναμικό. Από τις αρχές του αιώνα, τουναντίον, σχεδόν 1.000.000 Έλληνες, νέοι ως επι το πλείστον, έγιναν οικονομικοί μετανάστες στην Ευρώπη και τη Δύση ή την Αυστραλία. Οι μισθοί παρεμφερών εργασιών, καθώς οι ομοεθνείς μας κατέχουν σε μεγάλο βαθμό πτυχία ανταγωνιστικά στο εξωτερικό, τους αφήνουν παγερά αδιάφορους. Πόσο μάλλον που με την εισροή νέων φθηνών εργατικών χεριών αναμένεται να μειωθούν περισσότερο. Οι νέοι μετανάστες της χώρας μας από κανέναν Έλληνα με πτυχίο δεν θα στερήσουν την εργασία του, αλλά θα πλαισιώσουν χώρους που έχουν ανάγκες δυναμικού.

Αντιθέτως, οι δεύτερης ή τρίτης γενεάς μετανάστες που έχουν ήδη μεγαλώσει εδώ, αναμένεται να ανέλθουν στην εγχώρια κοινωνική πυραμίδα, διεισδύοντας ακόμα και σε «προνομιακά» επαγγέλματα, εξαιτίας της εκούσιας αποχώρησης του γηγενούς πληθυσμού. Τα επόμενα χρόνια και μέχρι και οι νέοι πληθυσμοί να δουν τους απογόνους τους να εισέρχονται σε εργασιακή περίοδο, θα είναι συνήθης η εικόνα κάποιου αλλοδαπής καταγωγής ιατρού, πολιτικού, δικηγόρου, οικονομολόγου, ακόμα και υπουργού ή δικαστή. Όλοι αυτοί οι νέοι θα έχουν να προσφέρουν στην κοινωνία τη δική τους εργασία και το προσωπικό τους στίγμα, ανάμεικτο με τις καταβολές και τις παραστάσεις τους, που περισσότερο θα μπολιάζεται ως modus Vivendi από την «ξελογιάστρα» ελληνική νοοτροπία παρά θα μπολιάζει την ίδια. Κυρίως όμως θα ανασχεθεί η ερημοποίηση της υπαίθρου που ταλανίζεται από τη γήρανση του πληθυσμού, ενώ και η στροφή της ελληνικής οικονομίας στην παροχή τουριστικών υπηρεσιών αναμένεται να είναι πλέον ολοκληρωτική και να αποτελέσει το βασικό πεδίο ανάπτυξης και απορρόφησης του ανανεωμένου εργατικού δυναμικού.

4) «Αὐτὴ ἡ ἀλλαγὴ στὴν ἀνθρωπογεωγραφία τῆς Πατρίδος μας, φυσικὸ εἶναι, νὰ φέρει ἀλλαγὴ καὶ στὴν πολιτισμικὴ εἰκόνα της. Τὰ μαθήματα στὰ σχολεῖα (κυρίως τῆς Ἱστορίας καὶ τῶν Θρησκευτικῶν), οἱ ἐθνικὲς γιορτὲς καὶ παρελάσεις, οἱ ἐθνικὲς ἀργίες καὶ τὰ σύμβολα, τὰ συνταγματικῶς κατοχυρωμένα, τὰ ἐργασιακῶς δεδομένα καὶ τὰ δημοσιονομικῶς κεκτημένα θὰ τροποποιηθοῦν, ἀπὸ πολὺ μέχρι καὶ ἄρδην. Αὐτὲς οἱ ἀλλαγὲς θὰ εἰσχωροῦν ἀργά, διάσπαρτα, ἀλλὰ μὲ σταθερὴ ροὴ μέσα σὲ κάθε κοινωνικὴ διαστρωμάτωση τῆς ἑλληνικῆς ζωῆς μας, γι’ αὐτὸ καὶ θὰ «χωνεύονται» εὔκολα. Θὰ γίνονται ἀβίαστα ἀποδεκτὲς ἀπὸ ὅλους μας, ὡς κατανοητὲς καὶ φυσιολογικές.»

Τις προσεχείς δεκαετίες η έννοια του ελληνισμού θα προσλάβει μία περισσότερο οικουμενική απόχρωση, τρεπόμενη σε συνώνυμο του έθνους διασποράς, καθώς οι υψηλοί μισθοί του εξωτερικού συνιστούν μαγνήτη για όσους γηγενείς νέους επιθυμούν να δημιουργήσουν καριέρα και οικογένεια. Κατά συνέπεια, με τη φυσική απομείωση του εγχώριου ντόπιου πληθυσμού, βαθμηδόν θα λάβει χώρα μια εθνολογική και πολιτισμική ανακατανομή. Στο πρώτο της σκέλος δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι πληθυσμιακά δε θα είναι πια ανιχνεύσιμη μετά από 3 ή 4 γενιές, αλλά στο δεύτερο πεδίο θα είναι άμεσα ορατή. Προς εξυπηρέτηση της συνύπαρξης, η προσαρμογή στα νέα πληθυσμιακά δεδομένα θα πρέπει να λάβει υπόψη τα ήθη και τις συνήθειες (ακόμα και τις λατρευτικές ή φολκλορικές) των νέων πληθυσμιακών ομάδων.

Η κοινωνική ειρήνη αναμένεται να εξασφαλισθεί με την ανοχή και τη διακριτικότητα. Το κράτος είναι βέβαιο ότι θα προκρίνει αμφότερες αυτές, έναντι της εμμονής στο εθιμικό. Εκόν – άκον, θα γίνει περισσότερο ουδετερόθρησκο, ιστορικά αντικειμενικό και εθνολογικά ανεκτικό, ενώ κατά τις βασικές διδαχές του νεοφιλελευθερισμού και χάριν της ανάγκης επιτάχυνσης των ρυθμών παραγωγής και ανάπτυξης, μετά πάσης βεβαιότητας θα γίνει περισσότερο ευέλικτο, τόσο σε εργατοώρες όσο και σε αμοιβές. Βεβαίως η νέα πραγματικότητα θα συνιστά μεγαλύτερο αντικίνητρο παραμονής στη χώρα των πλέον φιλόδοξων στελεχών, πλην ωστόσο η υπογεννητικότητα αναμένεται να αντιμετωπισθεί, γεγονός που θα αφήνει ελεύθερο το πεδίο για παρεμφερείς προσαρμογές. Το καθαρά πολιτικής επιστήμης σχόλιο του Ιεράρχη περί της «χώνεψης» των αλλαγών από την κοινωνία είναι παραπάνω από εύστοχο : παγίως η θεσμοθέτηση έπεται της κοινωνικής μεταβολής ώστε να συνιστά αποδεκτή νομοθετική παρέμβαση στα πλαίσια του αυτονόητου.

5) «Οἱ μετακινήσεις τῶν πληθυσμῶν πάντοτε ἔφερναν σύγκρουση τῶν πολιτισμῶν, ἐπειδὴ ἡ ραχοκοκκαλιὰ κάθε πολιτισμοῦ εἶναι ἡ θρησκεία του. Ἐπειδή, ὅμως, ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι θρησκεία, γι’ αὐτὸ εἶναι ἀδήριτη ἀνάγκη νὰ διατηρήσουμε οἱ Ἕλληνες Ὀρθόδοξοι (τελείως ἀνόθευτη) τὴν δογματική μας γνησιότητα καὶ (ὅσο γίνεται περισσότερο) τὴν ἐθνική μας ταυτότητα. Ὅσοι θὰ ‘ρθοῦν στὴν Πατρίδα μας πρέπει νὰ βροῦν ἕνα φιλόξενο καὶ συγχρόνως δυναμικὸ πολιτισμικὸ περιβάλλον: τὴν ἱστορικὰ παραδοσιακὴ ἑλληνικὴ ἀρχοντιὰ σμιλεμένη ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη χριστιανική μας πίστη. Νὰ μᾶς βροῦν στέρεους στὴν Πίστη μας, ὄχι χλιαρούς· νὰ μᾶς βροῦν ἀκλόνητους στὴν Παράδοσή μας, ὄχι «καλάμια ποὺ τὰ δέρνει ὁ ἄνεμος»· νὰ μᾶς βροῦν «μεγαλέμπορους» τῶν ἑλληνικῶν ἀξιῶν μας, ὄχι «ψιλικατζῆδες». Χρειάζεται ἀποφασιστικότητα, ὄχι κοινωνικὴ δειλία, ὄχι πνευματικὴ καχεκτικότητα! Γονεῖς, δάσκαλοι, κληρικοί, πολιτικοί, στρατιωτικοί, δικαστικοί, χειρώνακτες, ὑπάλληλοι, τεχνοκράτες, ἐπιστήμονες, ἑρευνητές, ἐπενδυτὲς καὶ ἐπιχειρηματίες, ἄνδρες καὶ γυναῖκες νὰ πάρουμε στὰ σοβαρὰ τὸν ἱστορικό μας ρόλο. Μέχρι πρόσφατα, ἡ Ἱστορία ἔχει καταπιεῖ πολλοὺς λαούς ποὺ ἀδράνησαν μπροστὰ σὲ νέες προκλήσεις καὶ δυναμικότερες τακτικές. Ὅσοι θὰ ρθοῦν στὴν Πατρίδα μας, ἂν μᾶς βροῦν σκυμμένους, θὰ μᾶς προσπεράσουν. Ἂν μᾶς βροῦν συνειδητοποιημένους καὶ ὄρθιους, θὰ σταθοῦν μπροστά μας. Θὰ σεβαστοῦν τὴν πνευματική μας παράδοση καὶ δίπλα μας, ἂς ἀναπτύξουν καὶ τὴν δική τους. Ὅμως· προσέξτε παρακαλῶ! εἶπα: «δίπλα μας», ὄχι «ἐπάνω» μας. Νὰ χτίσουν τὰ ἱερά τους, νὰ ἐμφανίσουν τὰ ἔθιμά τους, νὰ ἀναρτήσουν τὰ σύμβολά τους καὶ νὰ γιορτάσουν τὶς γιορτές τους, ἐπειδὴ ἡ ἑλληνικὴ δυναμικὴ ψυχὴ καὶ ἡ Ὀρθόδοξη χριστιανικὴ πνευματικότητα, δὲν ἔχουν νὰ φοβηθοῦν τίποτε ἀπολύτως. Ἀρκεῖ νὰ ὑπάρχουν! Ἦταν κι ἄλλες φορὲς στὴν ἱστορία μας ποὺ ζυμωθήκαμε μὲ ξένους καὶ «προχωρήσαμε» μαζί τους σὲ κάτι ἀνώτερο.»

Αντί σχολίων, παραθέτω προς επίρρωση του οξυδερκούς Ιεράρχη, το κάτωθι απόσπασμα από το άρθρο μου «…Μετανοείτε» του περασμένου Νοεμβρίου: «Επαναλαμβάνω, έρχονται κρίσιμα χρόνια για τη νέα σελίδα της ιστορίας μας. Αν δεν φτιάξουμε την κοινωνία μας θα βρεθούμε σε μία περιδίνηση διχασμού ακόμα και για προφάσεις γελοίες, ενώ η ανθρωπότητα θα προχωρεί. Θα βρισκόμαστε σε μία άρνηση της ελληνικής πραγματικότητας και σε μία αέναη και στείρα, μίζερη, μεμψιμοιρία. Γεωπολιτικά η μεταβολή ποτέ δεν περιμένει. Αυτό που τώρα όλοι ξύπνησαν και ονομάζουν «υβριδικό πόλεμο», ο Μακιαβέλι το έχει περιγράψει πριν από αιώνες ως πρακτική των Τούρκων με τη φράση «αν θέλεις να κρατήσεις μία περιοχή που την κατέκτησες, τότε εποίκισέ την», δηλαδή εμφανίσου εσύ ως εκφραστής ηγεμόνας της. Αν η πατρίδα μας κάνει το λάθος να περιθωριοποιήσει ή να εκτοπίσει το νέο της πληθυσμιακό δυναμικό, μακροπρόθεσμα θα χάσει τα βορειοανατολικά ή νησιωτικά τμήματα της επικράτειάς της με αυτονόμηση. … 

… Εν κατακλείδι, πρέπει να τονισθεί ότι οι πληθυσμοί της ελληνικής επικράτειας καίτοι δεν υπήρξαν διαχρονικά αμειγείς, στο διάβα των αιώνων διαμόρφωσαν το modus vivendi που είναι γνωστό ως ελληνικός τρόπος ζωής και εγκολπώνει την κρατούσα ως πάγια  βιοθεωρία, τα ήθη και την παράδοση. Την ελληνική κουλτούρα, κομμάτι βασικό της ευρωπαϊκής. Και όσοι θα μείνουν εδώ (γιατί βεβαίως υπάρχει ένα σημείο κορεσμού στη δυνατότητα εισδοχής και η δημιουργία κλειστών κέντρων προσωρινής κράτησης συνιστά κρατική παραδοχή ότι το έχουμε πλησιάσει) ας το πάρουν κι αυτοί απόφαση ότι, για όσο θα μετέχουν στην εγχώρια κοινωνική και οικονομική ζωή, αυτή η κουλτούρα θα τους διδάσκεται και αυτήν θα διασφαλίζει η οργανωμένη κρατική δομή, επιδεκτική βεβαίως αλληλεπιδράσεων αλλά πάντα ως κοινός τόπος και ως ειδοποιός σταθερά. Διαχρονικά, για κάθε κατακτητή που πάτησε στη χώρα σε πείσμα της κουλτούρας αυτής, υπήρχε πάντα και μία ημερομηνία αποχώρησης, αλλά για όσους ήθελαν να μείνουν εδώ ενσωματωνόμενοι στο modus vivendi της, ο ρους της ιστορίας μας είχε πάντα ξένιο χώρο για νέες στάλες στον κοινό μας ποταμό.

Δε διάλεξε το ελληνικό έθνος ούτε να αφομοιωθούν οι αρχικοί ελληνικοί πληθυσμοί, Κάρες, Λέλεγες, Πελασγοι, κλπ από το ευρύτερο σύνολο της ελληνικής φυλής, ούτε μετέπειτα να δεχθεί τους πληθυσμούς της Ρωμαιοκρατίας, των Οθωμανών, των τελευταίων αιώνων, κ.ο.κ. Όμως πάντα το ίδιο έμενε το κοινό μας ποτάμι, διατηρώντας την πρωταρχική του κοίτη. Μπόλιασε και μπολιάστηκε, έτσι θα συνεχίσει. Λάθος στροφές πήρε κάποτε και τις πλήρωσε ακριβά. Δεν θα τις ξαναπάρει γιατί είναι καλό, καθάριο το νερό του. Για πόσο θα μείνει καθάριο, εξαρτάται από εμάς τους ίδιους. Δεν πρέπει να αφήσουμε να μολυνθεί ο τρόπος σκέψης μας. Δεν πρέπει να αφήσουμε να κυλήσει σε κακοτράχαλα αυλάκια η ιστορία μας ξανά.»

6) «Ἐδῶ, σὰν καὶ νὰ σᾶς ἀκούω κάποιους νὰ μοῦ λέτε: -Δὲν γίνεται νὰ ἀποφύγουμε ὅλη αὐτὴν τὴν δοκιμασία; -Λυπᾶμαι, ποὺ τὸ ὁμολογῶ, ἀλλὰ εἶναι ἀργὰ πλέον! Λυπᾶμαι ποὺ θὰ σᾶς στενοχωρήσω, ὅμως, σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας τέσσερεις ἡμέρες μετὰ τὰ Χριστούγεννα, μνημονεύει τὴν σφαγὴ τῶν νηπίων ποὺ διέταξε ἐκεῖνος ὁ κακοῦργος Ἡρώδης. Ἂς μὴν ξεχνᾶμε κι ἐμεῖς ὅτι 250.000 μὲ 300.000 ἑλληνόπουλα σφαγιάζονται κάθε χρόνο μὲ ἔκτρωση. Ἤδη ἀπὸ τὸ 2017 οἱ γεννήσεις στὴν Πατρίδα μας εἶναι λιγότερες ἀπὸ τοὺς θανάτους. Αὐτὸς ὁ δείκτης δὲν ἀνατρέπεται πιά. Τὴν ἄδεια Χώρα μας θὰ ρθοῦν νὰ τὴν γεμίσουν ἄλλοι, ἐπειδὴ ἡ Ἱστορία δὲν ἀφήνει κενά, οὔτε κάνει χατήρια σὲ κανέναν. Μόνο ἡ μετάνοια γιὰ τὸ ἐθνικό μας ἔγκλημα θὰ μποροῦσε νὰ ἕλξει τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ὅμως θὰ ὑπάρξει; Ἡ ὑποκρισία βασιλεύει: ἂν μιὰ μάννα πετάξει τὸ παιδί της σὲ κάδο ἀπορριμμάτων ἢ ἂν κάποιο βρέφος χρειάζεται μετακομιδὴ στὸ Ἐξωτερικὸ γιὰ σπάνια θεραπεία, τότε ξεσηκώνεται τὸ πανελλήνιο! Ἂν τὸ ἴδιο παιδί, λίγες μερες νωρίτερα σφαγιάζονταν σὲ ἰατρεῖο, δὲν θὰ τὸ νοιάζονταν κανείς. Ἂν ἦταν σκυλάκι, ὅμως, θὰ τὸ προστάτευαν οἱ νόμοι! Εἶναι ἐντολὴ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου μας νὰ κρούσουμε σήμερα τὸν κώδωνα τοῦ κινδύνου. Ἂν σταματήσουμε οἱ Ἕλληνες νὰ αὐτοκτονοῦμε ἐθνικά, τότε θὰ συνεχίσουμε νὰ ὑπάρχουμε. Ἂν σταματήσουμε τὴν ἁμαρτία αὐτή, τότε θὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίσουμε στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Ἀλλιῶς, ἂς ἓτοιμαστοῦμε νὰ δοῦμε τὴν Χώρα μας σταυροδρόμι ὅπου θὰ κονταροχτυπιοῦνται λαοὶ καὶ πολιτισμοί, μέχρις ὅτου ἐπικρατήσει ὁ ἰσχυρότερος. Λύσεις ὑπάρχουν, ἀρκεῖ νὰ τὶς ἀποφασίσουμε ὡς Χριστιανοί, ὡς Ἕλληνες, ὡς ἄνθρωποι.»

Ο Μητροπολίτης Άνθιμος στο κλείσιμο του λόγου του χρησιμοποιεί παραλλαγμένη τη γνωστή ανατριχιαστική φράση του Εθνομάρτυρα Διαφωτιστή Αγίου Κοσμά «Εσείς θα φύγετε από εδώ και θα έρθουν άλλοι». Το 2018 στο άρθρο «Το διακύβευμα της επόμενης δεκαετίας : Καλοί μισθοί διαφορετικά η Ελλάδα τελείωσε !» έγραφα σχετικά : «Πράγματι, αυτή τη φορά η μπόρα δε θα περάσει πριν μας αναιρέσει ως εθνική ύπαρξη. Δεν αναφέρομαι, φυσικά, σε κάποια ψεκασμένη θεωρία περί ουρανοκατέβατης καταστροφής ή σε κάποια προφητεία της κακιάς ώρας που μας θέλει να λιμοκτονούμε σε επίπεδα δεκαετίας του 1940. Απλούστατα, η κρίση θα μας μετατρέψει από λαό σε ένα έθνος διασποράς. Και διασπαρμένοι θα αφομοιωθούμε σε άλλους λαούς, ώσπου ούτε καν η ανάμνηση του δικού μας έθνους δε θα απομείνει στους απογόνους μας. Ούτε ως γλώσσα, ούτε ως έθιμο, ούτε ως ιστορία.  

Οι νέοι φεύγουν. Τελεία και παύλα ! Από τον ευτελισμένο μισθό του εβδομαδιαίου εξηντάωρου που τους επέβαλαν οι ανάγκες προστασίας των συγκριτικά μειωμένων κερδών των επιχειρήσεων, δεν τίθεται καν επιλογή μόλις βρουν καλύτερες εργασιακές προοπτικές. Βγάζουν το εισιτήριο χωρίς επιστροφή. Κάνουν παιδιά εκεί ή παίρνουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό και ..."αντίο σας". Τα παιδιά και τα εγγόνια τους ούτε καν θα θέλουν να έχουν καμία σχέση με την Ελλάδα. … Πολύ φοβάμαι ότι ο μισθολογικός εξευτελισμός των εργαζομένων σε συνδυασμό με την αμοραλιστική οπτική «ο θάνατός σου-η ζωή μου», θα βγάλει χαμένη την κοινωνία μας τελικά. Δε θα κάτσει ο νέος να δουλέψει εδώ σαν σκλάβος αντί πινακίου φακής και να χορταίνει με αέρα υποσχέσεων κοπανιστό. Πονάει όταν αναγκάζεται στον ξενιτεμό, όμως πλέον το σκέφτεται λιγότερο. Και μένουν εδώ δύο γονικά μάτια, μπηγμένα σε μία σάρκα που τη σαπίζει ο χρόνος, να καρτερούν μάταια πότε θα τον ξαναδούν. Σε λίγα χρόνια τα μάτια αυτά θα κλείσουν διαπαντός. Εμείς θα φύγουμε και στον τόπο μας θα ζουν άλλοι. Ή θα κάνουμε κάτι τώρα με τους μισθούς, ήδη από φέτος και θα κρατήσουμε κοντά μας το νεανικό κρίκο στην αλυσίδα της φυλής μας». Από την άποψη αυτή, κρίνω το σχόλιο πέρα για πέρα ρεαλιστικό.

Σε ό,τι αφορά στο …προ 40-ετίας επίκαιρο θέμα των αμβλώσεων, πρέπει κατ’ αρχήν να τονισθεί ότι ο Μητροπολίτης δε ζητά την αναίρεση του εν λόγω νόμιμου δικαιώματος των γυναικών, ούτε φυσικά αμφισβητεί το νόμο. Πέρα από την ηθική προσέγγιση του ζητήματος - κάτι που αποτελεί καθαρά ζήτημα οπτικής γωνίας - υπάρχει και η πρακτική. Αλλαγή του νομικού πλαισίου θα ήταν ατελέσφορη από τη στιγμή που το ταξίδι σε κάποια κλινική του εξωτερικού κοστίζει λιγότερα από 100 € σε εισιτήρια ή απλά η παράνομη άμβλωση θα εξασφαλιζόταν και στην Ελλάδα με κάποια «μαύρα» χρήματα σε γυναικολόγο ή σε κάποιον «γιατρό-αλμπάνη» για κατ’οίκον επέμβαση.

Κάποια ανακούφιση στο δημογραφικό θα παρείχε η θεσμοθέτηση από το κράτος ενός υψηλού επιδόματος άγαμης μητέρας για κάθε γέννηση, ίσο με το μέσο μισθό. Και πάλι δε μιλάμε όμως για εγκυμοσύνες των κοριτσιών 15 και 16 ετών. Οι αριθμοί που επικαλείται ο ιεράρχης είναι μεν ακριβείς, όμως δεν πρέπει να εστιάζει το ακροατήριο ούτε στη στυγνή αριθμητική σα να ήταν οι γυναίκες δοχεία κυήσεως, ούτε στην αναχρονιστική λογική των απαγορεύσεων. Πόσω μάλλον δεν πρέπει να τα βάζουν ορισμένοι με τον Μητροπολίτη επειδή λέει την αλήθεια ότι «εἶναι ἀργὰ πλέον νὰ ἀποφύγουμε ὅλη αὐτὴν τὴν δοκιμασία!», σα να προέτρεπε τάχα εκείνος σε αμβλώσεις ενώ λέει το αντίθετο. Η ουσία είναι ότι αυτοκτονική είναι τα μνημονιακά χρόνια όλη η κρατική πολιτική στα εργασιακά που στερεί από όσους έμειναν εδώ κάθε δυνατότητα να δημιουργήσουν ή να επαυξήσουν την οικογένειά τους. Όμως στην ανοικτή πληγή των αμβλώσεων, πίσω από κάθε μία εκ των οποίων κρύβεται μία προσωπική τραγωδία ή δοκιμασία και μία συλλογική Νέμεσις του ελληνισμού, μία απλή κίνηση κρατικής ανακατεύθυνσης των επιδοματικών κονδυλίων προς ανακούφιση και ισόβια εξασφάλιση της ανύπανδρης μητέρας (πολύ περίσσοτερο της έγγαμης) θα έφερνε πολλά και ορατά αποτελέσματα.

 ******************************************

Ο Μητροπολίτης Άνθιμος δεν είναι κάποιος «Άγιος», ούτε βέβαια ένας «Προφήτης» των ημερών μας. Τα λεγόμενά του όμως, είναι τοποθετήσεις ενός πραγματιστή παρατηρητή, με αίσθηση των σύγχρονων δρωμένων της πατρίδας μας. Δεν περιγράφει ο Ιεράρχης (όπως και ο γράφων) αυτό που επιθυμεί αλλά αυτό που (κατά την ορθή του κρίση) ισχύει και μάλιστα, από τη φρασεολογία που χρησιμοποίησε στο κήρυγμά του, εξάγεται το συμπέρασμα ότι πολλά, από τα συνεπαγόμενα την κατάντια των τελευταίων ημερών της μεταπολιτευτικής Πομπηίας, θα επιθυμούσε να μην ίσχυαν. Τα λόγια αυτά διασώζουν την από καιρό χαμένη τιμή του Κλήρου.

Σε ένα χώρο ο οποίος κατά το παρελθόν είχε υποστηρίξει συνωμοτικές κραυγές εκτός εποχής κατά των νέων ταυτοτήτων και της Κάρτας του Πολίτη, είχε εκφραστεί ανεκτικά προς τη Χούντα των Συνταγματαρχών, είχε αποκαλέσει (δια των εκπροσώπων του Αγίου Όρους) τον Αδόλφο Χίτλερ «διάδοχο των βυζαντινών αυτοκρατόρων», είχε ταχθεί κατά της αντισύλληψης (!!!) και της προγαμιαίας συνουσίας, όπως και των αμβλώσεων και των διαζυγίων, είχε αναθεματίσει προσωπικότητες-Κολοσσούς όπως τον Κολοκοτρώνη και τον Καζαντζάκη, είχε καταραστεί πολύ πρόσφατα τον τέως υπουργό παιδείας Ν.Φίλη και είχε υποκινήσει πολιτικό και ταξικό διχασμό με χαρακτηρισμούς όπως «προδότες» και «πουλημένοι», αποτελούν όαση οι ψύχραιμες φωνές σύγχρονου ελληνικού ρεαλισμού και μετριοπάθειας. Επ’ αυτών, ας έχουν όλοι υπ’όψη τους το επιστέγασμα του ορθού λόγου του πολύ σώφρονα αυτού Ιερουργού : «ἡ Ἱστορία δὲν ἀφήνει κενά, οὔτε κάνει χατήρια σὲ κανέναν. Άνδρες καὶ γυναῖκες νὰ πάρουμε στὰ σοβαρὰ τὸν ἱστορικό μας ρόλο»